Dãy số Fibonacci là gì?

Đối với các nhà đầu tư forex và chứng khoán theo trường phái phân tích kỹ thuật thì hầu như ai cũng  biết đến dãy số Fibonacci và tỷ lệ vàng. Nhưng không phải ai cũng có hiểu biết đầy đủ về dãy số này và vì sao lại áp dụng nó theo cách mà họ đang làm. Bài này không chỉ giải đáp dãy số Fibonacci là gì mà còn giúp bạn biết nhiều hơn về dãy số này và ứng dụng của nó trong đầu tư tài chính.

Dãy số Fibonacci là một chuỗi số đươc bắt đầu bằng số 0 và 1. Các số tiếp theo sẽ có bằng cách lấy 2 số liền trước nó cộng lại với nhau và được biểu diễn dưới dạng toán học như sau: x_n = x_n-1 + x_n-2. Như vậy ta sẽ có dãy số Fibonacci là: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34….. và cứ thế cho đến vô cùng.

Về mặt lịch sử, dãy số Fibonacci được đặt theo tên nhà toán học người Ý Fibonacci sống ở thế kỷ XII – XIII. Dãy số này được ông phát hiện và công bố lần đầu tiên trong cuốn Liber abaci năm 1202.

Dãy số Fibonacci trong tự nhiên

Trong thực tế, dãy số Fibonacci xuất hiện rất nhiều trong tự nhiên. Từ cách sắp xếp của các hạt trong hoa hướng dương đến hình xoắn ốc của các cơn bão, hay của các thiên hà.

Một hình xoắn ốc là một chuỗi liên tiếp của một phần hình tròn được vẽ trong một hình chữ nhật. Các phần của hình tròn có diện tích tăng dần theo hình xoắn ốc theo độ tăng dần của dãy số Fibonacci như hình bên cạnh.

Mối quan hệ giữa dãy số Fibonacci và tỷ lệ vàng

“Tỷ lệ vàng” là một khái niệm được nhà toán học Phidias sống ở thế kỷ 5 trước công nguyên khám phá ra. Do vậy nó được gọi với cái tên là Phi, ký hiệu là Φ. Và được biểu diễn dưới dạng tỷ lệ của hai đoạn thẳng trên một đoạn thẳng lớn bằng tổng của hai đoạn thẳng đó như sau:

Hai đoạn thẳng a và b được chia tỷ lệ sao cho Phi (Φ) = (a+b)/a = a/b.

Đó là một đẳng thức và người ta đã tính ra rằng tỷ lệ đó luôn bằng một con số là 1,6180339887… Số thập phân đằng sau kéo dài vô tận. Đồng thời, nghịch đảo của tỷ lệ đó, tức là b/a luôn bằng một con số 0,618… Số thập phân đằng sau cũng kéo dài vô tận.

Một điều trùng lặp đáng kinh ngạc là tỷ số của các số Fibonacci đứng sau chia cho số Fibonacci đứng trước liền kề nó thì cũng ra kết quả gần giống với tỷ lệ vàng ở trên. Bạn có thể thấy tỷ lệ đó xuất hiện trong các bức họa của các danh họa nổi tiếng thế giới như Picaso, trong các công trình kiến trúc đẹp nổi tiếng thế giới và cả trong tự nhiên như một số hình minh họa dưới đây.

Hướng dẫn cách sử dụng dãy số Fibonacci hiệu quả

Các mức tỷ lệ Fibonacci

Trên thực tế có rất nhiều trader sử dụng Fibonacci để phân tích kỹ thuật nhưng họ không hiểu rõ các mức phần trăm Fibonacci trong phân tích kỹ thuật được lấy từ đâu ra. Đó là các con số có được do lấy một số trong dãy số Fibonacci chia cho số liền trước nó; chia cho số liền sau nó; chia cho số cách số liền sau nó một số; chia cho số cách số liền sau nó 2 số…. Các phép tính này sẽ cho ra các mức phần trăm xấp xỉ là 161.8%;  61.8%; 38.2%; 23.6% …. như hình minh họa dưới đây mà tôi đã sử dụng Exell để tính toán:

Các bạn chú ý. Các tỷ lệ 161.8% và 61.8% chính là các con số tỷ lệ vàng trong tự nhiên như đã trình bày ở phần trên. Còn các tỷ lệ khác được người ta chế biến ra theo quy luật ở trên để mở rộng phạm vi phân tích. Người ta tin rằng tâm lý con người cũng tuân theo các quy luật đó. Còn một mức Fibonacci nữa được đưa vào phân tích là mức 50% thì thực lòng tôi không biết người ta lấy từ đâu ra, hay đơn giản vì nó nằm ở giữa?!

Sau khi đã hiểu các mức Fibonacci trên từ đâu mà có hay từ trên trời rơi xuống? và đúng là nó từ trên trời rơi xuống thật! thì dưới đây tôi sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng một số loại Fibonacci thông dụng.

Cách sử dụng Fibonacci Retracement

Fibonacci Retracement là một loại dễ sử dụng. Nó được các nhà đầu tư sử dụng phổ biến nhất trong giao dịch forex. Cách sử dụng là: Nối một trong các đáy với đỉnh gần nhất của một trend đang tăng hoặc nối một trong các đỉnh với đáy gần nhất của một trend đang giảm.

Như các hình minh họa dưới đây. Bạn có thể thấy tại các mức phục hồi 23.6%; 38.2%; 50% và 61.8% thì giá có xu hướng đảo chiều hoặc ngập ngừng tạm thời đảo chiều rồi đi tiếp. Có nghĩa là các mức trên tạo ra các ngưỡng hỗ trợ và kháng cự. Điều này cho phép chúng ta lợi dụng đặc điểm trên để giao dịch tại các mức trên theo các chiến lược hợp lý để thu lợi nhuận.

Các loại công cụ dùng dãy số Fibonacci trong phân tích kỹ thuật

Ngoài Fibonacci Retracement là loại được sử dụng thường xuyên và phổ biến nhất, đồng thời cũng là loại hiệu quả nhất, thì còn có nhiều loại Fibonacci khác như: Fibonacci Extension (chính là Retracement mở rộng); Fibonacci Fan (hình quạt); Fibonacci Time Zone (theo thời gian)… Nhưng tôi không muốn đi vào chi tiết các loại đó ở đây vì tôi thấy các loại còn lại không hiệu quả bằng Fibonacci Retracement.

Theo tôi, trong phân tích kỹ thuật không nên dùng quá nhiều thứ gây rối rắm và khó đi đến quyết định giao dịch chính xác. Chúng ta chỉ cần làm chủ những công cụ chính yếu nhất là được rồi. Tuy nhiên nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các loại Fibonacci khác thì không gì bằng tự mình thực hành. Hãy vào phần mềm MT4, nhấn vào nút Insert, rồi chọn Fibonacci. Nó sẽ hiển thị thêm các loại Fibonacci khác cho bạn tha hồ “nghịch”.

**********************************

Kho tài liệu Forex dễ hiểu Miễn Phí:  Tại đây